BRC-20 Token Standardı Nedir?
Bybit TR, Türkiye’de sektöre katkı sunmak için blok zinciri ve Web3’teki son trendleri ele aldığı seride bu hafta “BRC-20 Token Standardı Nedir?” konusuna yer veriyor.
BRC-20, Bitcoin blok zinciri için özel olarak tasarlanmış, deneysel bir fungible (birbirinin yerine geçebilir) token standardıdır. Fungible token’lar, her birimin aynı işlev ve değere sahip olduğu değiştirilebilir varlıklardır.
BRC-20 gibi standartların ortaya çıkışı, Bitcoin ağını yalnızca bir dijital para birimi olmaktan çıkararak tokenizasyon kavramını da bu ekosisteme dahil etmiştir. BRC-20’yi, Bitcoin üzerinde alternatif kripto varlıklar yaratmaya imkan tanıyan deneysel bir standart olarak düşünebiliriz.
Taproot ve Ordinals
Bitcoin’de bloklara daha fazla veri sığdırılmasını sağlayan Taproot yükseltmesi, Ordinals protokolünün yolunu açmış ve BRC-20 token’larının gelişmesinde önemli bir temel oluşturmuştur.
Yazılım mühendisi Casey Rodarmor tarafından Ocak 2023’te geliştirilen Ordinals protokolü, Ordinal Teorisi’ni kullanarak satoshilerin (Bitcoin’in en küçük birimi) üzerine veri yazılmasına imkan tanımıştır. Ordinals’ın sunduğu bu numaralandırma ve veri yazma yöntemi, Bitcoin ağı üzerinde hem fungible hem de non-fungible token’ların (NFT’lerin) ortaya çıkmasına kapı aralamıştır.
BRC-20 token’ları nasıl çalışır?
Takma ismi “Domo” olan bir blok zinciri analisti tarafından Mart 2023’te geliştirilen BRC-20 token’lar, Bitcoin blok zincirinde fungible token oluşturmak ve transfer etmek için Ordinals inscription mekanizmasını kullanır.
Ethereum’daki ERC-20 standardının aksine BRC-20, akıllı sözleşme desteğine sahip değildir ve tamamen Ordinals inscription süreci üzerinden işler. Yani ERC-20 token’ları akıllı sözleşme kodlarıyla yaratılırken, BRC-20 token’ları satoshiler üzerine JSON dosyaları işlenerek oluşturulur. Her ne kadar deneysel olsa da akıllı sözleşmelere gerek kalmadan geliştirilen bu basit yapı, Bitcoin ağı üzerinde varlıkların daha kolay tokenizasyonunu sağlamaktadır.
BRC-20 token’larının avantajları ve dezavantajları
- Basitlik: BRC-20, karmaşık akıllı sözleşmeler yerine sade bir mekanizma ile çalışır. Bu da token üretimini ve transferini kolaylaştırarak teknik bilgiye sahip olmayan kullanıcıların da sürece dahil olmasını sağlar.
- Ağ güvenliği: Bu mekanizma, teknik bilgiye sahip olmayan kullanıcılar için token üretimi ve transfer süreçlerini daha erişilebilir hale getirebilir.
Dezavantajlar
- Akıllı sözleşme eksikliği: ERC-20 gibi standartların sunduğu akıllı sözleşme desteği BRC-20’de bulunmaz. Bu nedenle bazı kullanım senaryoları sınırlı kalabilir.
- Bitcoin’e bağımlılık: BRC-20 tamamen Bitcoin ağına bağlıdır. Bu nedenle, Bitcoin’in sınırlamaları (düşük ölçeklenebilirlik, görece yavaş işlem süreleri ve yüksek işlem ücretleri) BRC-20 token’larını etkileyebilir.
- Kısıtlı birlikte çalışabilirlik: Bitcoin ekosistemine özel tasarlandığı için diğer blok zincirlerle ve cüzdanlarla entegrasyon konusunda zorluklar yaşanabilir.
- Sınırlı kullanım alanı: Daha çok fungible varlıkların tokenizasyonu için tasarlandığından, non-fungible varlıklar veya gelişmiş token özellikleri için uygun değildir.
- Ağ tıkanıklığı: BRC-20 token’ları ve Bitcoin NFT’leri, zaman zaman ağın yoğunlaşmasına neden olarak işlem onay sürelerini uzatabilir ve maliyetleri artırabilir.
Sonuç
BRC-20 token standardı, Bitcoin blok zincirinin işlevselliğini genişletmeye yönelik önemli bir deney olarak öne çıkmaktadır. Taproot yükseltmesi ve Ordinals protokolü sayesinde Bitcoin üzerinde fungible token’lar mümkün hale gelmiş, ağın sadece dijital para olarak görülmesi anlayışına yeni bir boyut kazandırılmıştır.
BRC-20 token’ları basitlik, güvenlik ve erişilebilirlik açısından avantajlar sunsa da mevcut kısıtları, standardın hala deneysel olduğunu göstermektedir.
